آذر 95 بود که در گزارشی رشد مهاجرت نخبگان ایرانی با افزایش 2,2 برابری اعلام شد، آماری که دلسوزان کشور را در بهت عمیقی فروبرد. این روزها هم تذکر دوباره محمد مهدی زاهدی؛ رئیس کمیسیون آموزش مجلس به رئیس جمهور در خصوص روند فزاینده مهاجرت دانشجویان دانشگاه شریف، بهانه‌ای شد تا زخمی کهنه سرباز کند، دمل چرکین فرار مغزها. به سراغ تازه کنکوری‌ها که می‌رویم درصد زیادی از آن‌ها انگیزه‌شان از تحصیل در شریف مهاجرت به خارج از کشور است و اصولا این دانشگاه را کوریدور اروپا و آمریکا می‌بینند. این که چرا نو کنکوری‌ها و دانشجویان فعلی این دانشگاه در فکر خروج از کشوراند محل بحث است. چه ساز و کاری بر این دانشگاه حاکم است که علی‌رغم نیاز شدید کشور به این نخبگان، آن‌ها را به خارج از مرزها صادر می‌کند؟به نظر می رسد دانشگاه صنعتی شریف از این نظر برای دانشگاه‌های دیگر شناخته شده است که بیشترین نخبگان از این دانشگاه درخواست پذیرش و بورسیه میدهند. اخیرا روزنامه7صبح در گزارشی مدعی شده بود از 10 نفر اول ورودی سال 1388 دانشگاه شریف فقط یک نفر در ایران باقی مانده است. اگر این آمار صحیح باشد دیگر نامش فرار مغزها نیست بلکه به جای "دانشگاه صنعتی شریف جمهوری اسلامی ایران" باید گفت "کوریدور شریف آمریکا در ایران".
اکثراً میروند...
انگار فرار مغزها بین دانشجوهای المپیادی دانشگاه شریف مشتری بیشتری دارد، ابوالفضل مظاهری، دبیر اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل چندی پیش در توئیتر خود نوشت: «رفیق ما با چند نفر از دانشجوهای المپیادی دانشگاه شریف صحبت کرده، همه بدون تردید قصد مهاجرت دارند!»
«اکثراً میروند» جمله کوتاهی که یکی از دانشجویان المپیادی دانشگاه شریف با اندوه فراوان به خبرنگار خبرگزاری دانشجودر مورد مهاجرت دانشجویان المپیادی می‌گوید. وی یکی از علل شکل‌گیری این اتفاق را نابسامانی‌های موجود در "باشگاه دانش‌پژوهان جوان" می‌داند و معتقد است: «این وضعیت موجب یاس و ناامیدی دانشجویان المپیادی شده. وضعیت مسئولین این باشگاه دید منفی در دانشجویان ایجاد کرده که تمام کشور به همین وضع است.»
بصیری عدم ارائه نقشه و دید مناسب از فعالیت‌های علمی داخل کشور را عامل دیگر مهاجرت نخبگان دانشگاه شریف می‌داند. او می‌گوید: «در دانشگاه شریف متاسفانه در دانشکده‌هایی مثل برق و کامپیوتر جو شدید اپلای وجود دارد که اصولا این دانشجویان اصولا به ماندن فکر نمی‌کنند. دانشگاه شریف در زمان پهلوی با هدف شناسایی نخبگان و اعزام آن‌ها به اروپا و آمریکا تاسیس شده بود و اساتیدی هم که می‌آیند هیات علمی این دانشگاه می‌شوند اکثرا از همین جنس هستند. یک حلقه باطلی در شریف وجود دارد آن هم اساتید که دانشجویان را تشویق به رفتن میکنند.»
فرهنگی توسط برخی از اساتید در دانشگاه شریف پایه گذاری شده که دانشجویان را به بیزاری از کشور می‌کشاند
وی معتقد است اساتید این دانشگاه نیز آشنایی چندانی با صنعت کشور ندارند و دغدغه‌شان هم نیست. نقطه اشتراک گفت و گوی ما با چندین تن از دانشجویان دانشگاه شریف ترغیب دانشجویان به خروج از کشور توسط اساتید بود. دانشجویان معتقدند یکی از مهمترین عوامل میل فزاینده به اپلای گرفتن در شریف اساتید هستند. عدم کارایی معاونت پژوهشی هم از دیگر عواملی است که دانشجویان به آن اشاره میکنند.
بمانیم که چه بشود!
علی امینی یکی دیگر از دانشجویان این دانشگاه بزرگترین مشکل حال حاضر را فرهنگ حاکم بر اساتید دانشگاه شریف می‌داند و می‌گوید: «بنده منکر این نیستم که تحصیل در خارج از کشور می‌تواند خوب باشد. حتی بعضا برای کشور لازم و ضروری است. اما ما به معنای حقیقی کلمه با مسئله "فرار مغزها" مواجهیم. در واقع فرهنگی بر دانشگاه شریف حاکم است که نخبگان فرار و تحصیل حتی در دانشگاه سطح پایین تر و تحت نظر اساتید ضعیف تر را به ماندن در کشور ترجیح میدهند.»
عدم ارائه نقشه و دید مناسب از فعالیت‌های علمی داخل کشور را عامل دیگر مهاجرت نخبگان دانشگاه شریف است
وی که مسئول علمی بسیج دانشجویی دانشگاه شریف است می‌گوید فرهنگی توسط برخی از اساتید در دانشگاه شریف پایه گذاری شده که دانشجویان را به بیزاری از کشور می‌کشاند. امینی معتقد است:«وقتی با دانشجویانی که قصد رفتن دارند صحبت میکنیم تقریبا هیچ کدام از بهتر بودن امکانات تحصیلی در رشته‌ای که میخواهند در کشور دیگر تحصیل کنند صحبت نمی‌کنند. مثلا نمیگویند میخواهیم برویم زیر نظر فلان استاد که در فلان کشور است درس بخوانیم. اینها اولویت دوم است. غالبا به یک بیزاری از وضعیت کشور رسیده اند و می‌گویند بمانیم که چه بشود؟»
از نظر امینی حلقه باطلی در این دانشگاه وجود دارد و این افرادی که در خارج از کشور درس می‌خوانند دوباره به کشور بازمی‌گردند و در دانشگاه شریف استاد می‌شوند و دانشجوها را ترغیب به رفتن میکنند.
اساتید دانشجویان را تشویق به رفتن میکنند
رضا روستاآزاد رئیس سابق دانشگاه شریف معتقد است برخی از اساتید گرد یاس و ناامیدی را در فضای دانشگاه پخش میکنند. وی همچنین می‌گوید: « آماری که اخیرا بنده شنیدم 68درصد دانش‌آموزانی که در المپیادها مدال می‌گیرند هم جذب خارج می‌شوند. ظاهرا دنیای غرب به این نتیجه رسیده که هرچه در سنین جوان‌تر بتواند نخبگان را جذب کند بهتر است. بخش دیگری از این دانش‌آموزان هم که جذب دانشگاه‌های خوب ما می‌شوند بعد از دوره کارشناسی جذب خارج از کشور می‌شوند. یکی از علل این اتفاق امکانات بسیار زیادی است که دانشگاه‌های خارج از کشور برای این دانشجویان قائل می‌شوند که بسیار اغوا کنندهاست. علاوه بر اینها اساتید دانشگاه شریف هم مزید بر علت هستند که دانشجوبان را تشویق به رفتن میکنند. اکثر اساتیدی که در دانشگاه شریف هستند تجربه کار اجرایی و عملی و ارتباط با صنعت‌شان ضعیف است و نمی‌توانند برای دانشجوها راهنمای خوبی باشند. در حالیکه مشاهده میکنیم در کنار اساتیدی که ارتباط خوبی با صنعت دارند دانشجوها جمع شده‌اند و میلی به خروج از کشور ندارند.»
منبع:ana
